Bulgaristan’da hava kirliliğine dair şaşırtıcı sonuç
2023’te Bulgaristan’da hava kirliliğine bağlı ölümler, Avrupa ortalamasını üçe katladı. Ülkede yaklaşık 11 bin kişi kirli hava nedeniyle yaşamını yitirdi.
Uluslararası State of Global Air (SoGA) girişiminin yayımladığı verilere göre, Bulgaristan 2023 yılında Avrupa’nın en yüksek hava kirliliği kaynaklı ölüm oranına sahip ülkelerinden biri oldu.
Rapora göre ülkede hava kirliliği nedeniyle her 100 bin kişiden 75,7’si hayatını kaybetti. Bu oran, Avrupa ortalamasındaki 21 ve Romanya’daki 56 ölüm oranını açık farkla geride bıraktı. Toplamda yaklaşık 11 bin 120 kişi kirli havanın yol açtığı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdi.
Bulgaristan’da hava kirliliği ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda
Veriler, geçmiş yıllara göre azalma olduğunu gösterse de Bulgaristan’da hava kirliliği hâlâ ciddi bir halk sağlığı tehdidi oluşturuyor.
Ülkede hava kirliliği, ölüm nedenleri arasında yedinci sırada yer alıyor. 2000 yılında ise bu faktör üçüncü sıradaydı.
Küresel ölçekte ise 2023 yılında hava kirliliğine bağlı ölümlerin 7,9 milyona ulaştığı, bunların 4,9 milyonunun dış ortam kirliliği, 2,8 milyonunun ev içi yakıt kullanımı nedeniyle gerçekleştiği bildirildi.
Yaşlı nüfus en çok etkileniyor
Rapor, özellikle 60 yaş üstü bireylerin kirli hava kaynaklı hastalıklardan en fazla etkilenen grup olduğunu ortaya koydu.
2023 verilerine göre, Bulgaristan’da hava kirliliğiyle ilişkili yaklaşık 930 demans ölümü kayıtlara geçti.
Dünya genelinde ise hava kirliliğine bağlı olarak 626 bin demans ölümü ve 40 milyon sağlıklı yaşam yılı kaybı tespit edildi.
Her üç demans ölümünden biri ve yedi akciğer kanseri ölümünden biri doğrudan hava kirliliğiyle bağlantılı.
Küresel ölçekte alarm verici tablo
Araştırma, dünya nüfusunun yüzde 36’sının kirli hava limitlerinin çok üzerinde değerlere maruz kaldığını, yüzde 11’inin ise hiçbir hava kalitesi standardının bulunmadığı bölgelerde yaşadığını ortaya koydu.
Uzmanlar, Bulgaristan ve Doğu Avrupa ülkelerinde sanayi bölgeleri, düşük kaliteli yakıt kullanımı ve kent içi trafik yoğunluğunun hava kirliliğini artıran başlıca etkenler olduğuna dikkat çekiyor.
